Khi lựa chọn điều trị tâm lý, thân chủ sẽ thường có thắc mắc, đâu là bước đầu tiên của quá trình trị liệu. Bước đầu tiên này có thể là ngay lập tức trị liệu tâm lý. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, sẽ cần một số thực hiện một số bước trước khi tiến tới điều trị, trong đó có việc các nhà chuyên môn thực hiện đánh giá tâm lý của thân chủ.
Từ “đánh giá” nghe có vẻ đáng sợ, nhưng ở bước này các nhà chuyên môn chỉ đơn thuần tìm hiểu về những gì bạn đã và đang trải qua thông qua các bài kiểm tra và đánh giá nhất định.
Vậy, Đánh Giá Tâm Lý Là Gì?
Để tránh nhầm lẫn, hãy nhớ rằng cụm từ “đánh giá tâm lý” trong bài viết này đề cập đến sự đánh giá khó khăn về tâm lý, không phải đánh giá bệnh lý tâm thần. Bởi lẽ, đánh giá của bác sĩ tâm thần sẽ xem xét nhiều hơn về khía cạnh vật lý và sinh học trong khi đánh giá tâm lý sẽ xem xét các khía cạnh tâm lý của cá nhân hoặc xã hội.
Đánh giá tâm lý là quá trình mà nhà chuyên môn đánh giá tình trạng của thân chủ để xem thân chủ có đang gặp vấn đề về sức khỏe tâm thần hay không.
Nếu coi việc trị liệu tâm lý như một cuộc chiến thì đánh giá tâm lý chính là quá trình mà nhà tâm lý vượt qua tuyến phòng thủ đầu tiên của kẻ địch. Đối với các nhà tâm lý học, một đánh giá tâm lý giúp xác định chính xác bản chất và mức độ nghiêm trọng của tình trạng sức khỏe tâm thần. Nhà chuyên môn có thể sẽ sử dụng các công cụ đánh giá khác nhau để hiểu rõ về tâm lý của thân chủ. Điều quan trọng cần nhớ là sẽ không có bất kỳ phán xét nào về thân chủ trong quá trình này. Thay vào đó, các nhà chuyên môn sẽ giúp bạn xác định và quản lý các vấn đề hoặc các triệu chứng ảnh hưởng đến cuộc sống của bạn, đồng thời đưa ra các khuyến nghị điều trị.
Hiểu một cách đơn giản, hãy coi những loại đánh giá này giống như như các xét nghiệm y tế bởi thực tế chúng đều có cùng một mục đích. Ví dụ: nếu bạn có các triệu chứng đau nhức ở cơ thể, bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm máu hoặc chụp X-quang để hiểu rõ hơn nguyên nhân của những gì bạn đang gặp phải, điều này sẽ giúp xác định kế hoạch điều trị hiệu quả. Tương tự với đánh giá tâm lý, các chuyên gia sức khỏe tâm thần sử dụng các công cụ này để đo lường và quan sát hành vi của bạn nhằm chẩn đoán và điều trị các vấn đề cụ thể.
Khi Nào Thân Chủ Nên Đánh Giá Tâm Lý?
Đánh giá tâm lý có thể giúp xác định nguyên nhân của các triệu chứng sức khỏe tâm thần. Nếu bạn hoặc người thân có dấu hiệu của tình trạng sức khỏe tâm thần, có lẽ đã đến lúc bạn nên hẹn lịch gặp với một nhà trị liệu tâm lý.
Các dấu hiệu cho thấy ai đó có thể cần đánh giá tâm lý, bao gồm:
– Thay đổi tâm trạng đột ngột
– Mất trí nhớ không rõ nguyên nhân
– Xa lánh xã hội
– Khó tập trung
– Khóc không kiểm soát
– Thay đổi trong giấc ngủ hoặc thói quen ăn uống
– Các vấn đề ở trường hoặc nơi làm việc
– Mất động lực hoặc hứng thú với các hoạt động, đặc biệt là những hoạt động đã từng được yêu thích
– Tăng độ nhạy cảm với tiếng ồn, hình ảnh hoặc bị chạm vào
– Hoang tưởng
– Mức độ lo lắng cao
– Cảm thấy bị ngắt kết nối với những gì đang xảy ra xung quanh bạn
– Những cơn giận dữ bất ngờ